مختلف تست هارد به ما کمک میکند تا دستگاه خود را در طولانیمدت سالم نگه داریم. حتی اگر به تازگی لپتاپ، گوشی یا کامپیوتری خریداری کردهاید، بهتر است هارد آن را برای اطمینان از سلامتی بررسی کنید. تست سلامت هارد بهطور مؤثری از اطلاعات شما محافظت میکند.
تست سلامت هارد کامپیوتر
سلامت هارد کامپیوتر اهمیت ویژهای دارد و به محض مشاهده هرگونه نشانه خرابی باید آن را تست کنید. ابزار CHKDSK ویندوز به طور پیشفرض میتواند بدسکتورها و مشکلات هارد را از طریق اسکن تشخیص دهد و در صورت امکان، آنها را برطرف کند. البته اگر مشکل پیچیده باشد، هشدار لازم را میدهد.
مراحل استفاده از CHKDSK:
- وارد "My Computer" شوید.
- روی یکی از درایوها راست کلیک کرده و "Properties" را انتخاب کنید.
- در قسمت "Tools"، گزینه "Check" را انتخاب کنید.
- سپس "Scan Drive" را برگزینید و منتظر بمانید تا فرایند بررسی کامل شود. اگر مشکلی وجود داشته باشد، گزارشی نمایش داده میشود و اگر هارد سالم باشد، هیچ اروری نمایان نخواهد شد.
تست سلامت هارد اکسترنال
برای بررسی سلامت هارد اکسترنال نیز چند روش وجود دارد که میتوانید بر اساس مشکل و توانایی خود یکی از آنها را انتخاب کنید.
1. بررسی فیزیکی هارد:
صداهایی مانند ساییده شدن یا تقتق، نشانگر آسیب فیزیکی هستند. ممکن است بازوی آکتواتور بهشدت روی پلاتر ساییده شده و چنین صداهایی ایجاد کند. اگر این صداها را میشنوید، پیشنهاد میشود که درایو را کلون کرده و از اطلاعات پشتیبان بگیرید.
2. تست خواندن و نوشتن:
کاهش سرعت خواندن یا نوشتن ممکن است دلیلی بر آسیب نرمافزاری یا سختافزاری باشد. ابزار CrystalDiskMark برای تعیین سرعت موجود و مقایسه با استاندارد کمک کننده است.
3. تست از طریق بوت:
این امکان نیز وجود دارد که از طریق BIOS تست سلامت هارد را انجام دهید. با فشردن دکمه F12 هنگام راهاندازی سیستم، وارد BIOS شوید و به منوی Boot رفته و گزینه HDD را پیدا کنید. اگر هارد در این بخش قابل مشاهده است و به طور معمول بوت میشود، مشکلی نیست؛ در غیراینصورت از بخش Diagnostics برای رفع ایراد استفاده کنید.
یکی از اولین راهها برای ارزیابی سلامت هارد گوشی، بررسی ظاهری و بصری آن است. با آشنایی با نشانههای خرابی، میتوانید هارد دیسک را به راحتی بازرسی کنید. مطمئن شوید که قاب هارد دچار قوس یا خمش نشده باشد.
گوشهها و لبههای هارد را به دقت بررسی کنید تا هرگونه آثار فرورفتگی یا خراش شناسایی شود. بخصوص به مواردی که نشاندهنده آسیب ناشی از برخورد فیزیکی هستند، توجه کنید. همچنین برچسبهای اصلی و پیچها را چک کنید. نداشتن برخی برچسبها یا پارگی آنها میتواند نشانه آسیب باشد و حتی احتمال دارد که پیچها قبلاً باز شده باشند، که این نشاندهنده دست دوم بودن یا تعمیرشده بودن هارد است.
یکی دیگر از روشهای بررسی سلامت هارد، چرخاندن آن آرام و در جهات مختلف است. شنیدن صدای غیرطبیعی یا هر نوع جسم آزاد نشان از خرابی دارد. در چنین شرایطی، از هرگونه استفاده از هارد پرهیز کرده و اطلاعات خود را به یک حافظه دیگر انتقال دهید، چون ممکن است ادامه کارکرد به سوختن هارد بینجامد و اطلاعاتتان غیرقابل دسترسی شود.
برای لپتاپها، روشهای تست سلامت هارد اندکی متفاوت است و شما بهراحتی میتوانید برخی از آنها را انجام دهید. یکی از راههای ساده این است که دستگاه را فرمت کنید تا فضای زیادی اشغال نشود و سپس ویندوز جدیدی نصب کنید. نصب موفق ویندوز بدون خطا نشاندهنده سلامت هارد است. مدت زمان بالا آمدن سیستم نیز معیاری برای ارزیابی وضعیت هارد میباشد.
میتوانید از ابزارهایی مثل Device Manager و Disk Management برای بررسی سلامت هارد استفاده کنید. این ابزارها وضعیت نرمافزار و سختافزارها را اسکن میکنند.
تست سلامت SSD هم از طریق روشهای مختلف امکانپذیر است. استفاده از قابلیتی به نام Storage Health Monitoring در ویندوز 10 میتواند کمک کند تا زمان مناسب برای تعویض هارد را شناسایی کنید. برنامههای دیگری مثل Crystal Disk Mark و Hard Disk Sentinel برای تست SSD نیز در دسترس هستند و میتوانید سازگارترین نرمافزار با سیستمتان را پیدا کنید.
برنامههایی مانند AS SSD Benchmark هم قابلیت انتقال آسان و استفاده در سیستمهای مختلف را دارند.
به طور کلی، برای جلوگیری از خسارت به هارد دیسک میتوان از چهار روش استفاده کرد که یکی از آنها نرمافزاری و سه مورد دیگر بدون نیاز به نصب برنامه هستند. این ابزارها به شما امکان میدهند عملکرد و سلامت این قطعه را بررسی کنید.
یکپارچهسازی (Defragmentation)
زمانی که اطلاعات در هارد دیسک تکهتکه میشوند یا به عبارتی دچار fragmentation میشوند، سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در سیستم کاهش مییابد. این مسئله باعث میشود که فشار زیادی بر هارد دیسک وارد شود و نیاز به چرخش بیشتر این قطعه به وجود آید.
برای انجام یکپارچهسازی، ابتدا روی درایو مورد نظرتان کلیک کنید و گزینه "Properties" را انتخاب نمایید. سپس به سربرگ "Tools" بروید و بخش "Optimize and defragment the drive" را بیابید. پس از آن، گزینه "Optimize" را انتخاب کنید. مجدداً درایو مورد نظرتان را برگزینید و بار دیگر روی گزینه "Optimize" کلیک کنید.
بهینهسازی یا یکپارچهسازی درایو انتخابی از طریق ابزارهای ویندوز انجام میشود. اگر قصد دارید این عملیات را روی چندین درایو اجرا کنید، از کلید Ctrl برای انتخاب همزمان آنها استفاده کنید و سپس بهینهسازی را انجام دهید.
استفاده از CHKDSK
این ابزار خطاها و بدسکتورهای درایو را شناسایی میکند. مشکلاتی که عمدتاً به دلیل نوسانات برق ایجاد میشوند. برای رفع این مسائل در سیستم عامل ویندوز، ابتدا cmd یا Command Prompt را باز کنید و دستور chkdsk /r /f را همراه با نام درایو وارد کنید. با فشردن Enter، تست سلامت هارد انجام میشود.
استفاده از نرمافزارها
نرمافزارهایی برای تست سلامت هارد قابل دانلود هستند. هر کدام روش استفاده خاص خود را دارند، بنابراین راهنمای هر نرمافزار را مطالعه کنید. برخی از این نرمافزارها به کاهش دمای هارد و انجام تست سلامت کمک میکنند. سعی کنید برنامهای با بهترین امکانات را پیدا کنید.
تست سلامت هارد اینترنال و اکسترنال
تست سلامت هاردهای داخلی و خارجی به دو صورت انجام میشود. برخی از تستها از طریق ویندوز قابل اجرا هستند، اما برای برخی دیگر به نصب نرمافزار نیاز دارید.
ابتدا میتوانید از Defrag برای تست سلامت هارد استفاده کنید که یکی از ابزارهای پرکاربرد ویندوز است. عبارت disk defrag را جستجو کنید و به Defragment and Optimize Drives بروید تا با کلیک بر روی Optimize بررسی آغاز شود.
روش دوم استفاده از ابزار WMIC است. با فشردن کلیدهای Windows + R پنجره run باز میشود. عبارت cmd را وارد کرده و روی OK کلیک کنید. سپس در Command Prompt، عبارت WMIC را بنویسید و Enter بزنید. سپس عبارت Disk drive get status را تایپ کنید تا وضعیت سلامت هارد نمایش داده شود.
برنامهها و نرمافزارهای متعددی وجود دارند که به شما در انجام تست سلامت هارد کمک میکنند. این ابزارها به صورت خودکار درایوها را شناسایی و تست سلامت آنها را انجام میدهند.
نرمافزار تست سلامت هارد
HD Tune Pro یکی از برنامههایی است که قابلیتهای خوبی برای این کار دارد و میتوانید برای انواع هارد معمولی و SSD از آن استفاده کنید. این نرمافزار امکاناتی مثل تست سرعت، عیبیابی و مشاهده وضعیت سلامت هارد را ارائه میدهد.
ویژگیهای HD Tune Pro شامل: تمامی امکانات نسخه معمولی، تست سلامت هارد و حافظههای جانبی، استفاده از خط فرمان ویندوز برای شناسایی تمامی درایوها، ذخیره نتایج بهصورت تصویری، تشخیص دمای هارد برای جلوگیری از آسیب دیدگی، و نمایش دقیق اطلاعات و میزان کارکرد هارد برای بهتر شدن تشخیص آسیب است.
نرمافزار CrystalDiskInfo نیز برای بررسی وضعیت سلامت هارد مفید است. این برنامه به سیستم Smart هارد دیسک توجه ویژهای دارد که وظیفه تهیه گزارش از کارکرد درایو و اطلاعرسانی قبل از وقوع مشکلات جدی را برعهده دارد تا از بروز خرابیها جلوگیری کند.
تست سلامت هارد با استفاده از cmd یکی از راههای ساده و بدون نیاز به نرمافزار اضافی است که میتوانید برای بررسی وضعیت هارد دیسک خود به کار بگیرید. برای انجام این تست، مراحل زیر را دنبال کنید:
ابتدا کلیدهای پنجره (Windows) و R را همزمان بزنید تا پنجره Run باز شود. سپس، در قسمت مربوطه، عبارت cmd را تایپ کرده و کلید Enter را فشار دهید.
در پنجره فرمان که باز میشود، دستور wmic diskdrive get status را وارد کنید و مجدداً Enter را بزنید تا نتایج مشاهده شوند.
چند لحظه صبر کنید تا پیام مربوط به وضعیت سلامت هارد نمایش داده شود. اگر هارد در وضعیت خوبی باشد، معمولاً کلمه "good" ظاهر میشود. در غیر این صورت، ممکن است وضعیت بهصورت درصدی نمایش یابد. توجه داشته باشید که این پیامها ممکن است در سیستمهای مختلف تفاوت کنند و مثلاً بهجای "good"، تنها عبارت "ok" نشان داده شود که در این صورت نیز مفهوم سلامت کامل را دارد.
در صورت خرابی هارد دیسک و عدم سلامت هارد برای حفظ اطلاعات نیاز به بازیابی اطلاعات دارید که آن نیز فرایند پیچیده دارد و هم به صورت نرم افزاری می توانید خودتان در منزل انجام دهید که احتمال برگشت اطلاعات بسیار کم است و به مراجع تخصصی این کار مراجعه کنید و کار برایتان انجام دهند تا خیالتان راحت باشد.